Olie- en vettenproducent Aak wil uitpakken met een nieuw innovatiecentrum voor plantaardige voeding. Met dit centrum speelt Aak in op de groeiende vraag naar plantaardige vlees en zuivelvervangers. Op het bedrijfsterrein aan de Lagedijk biedt een drie verdiepingen tellend gebouw ruimte aan onder andere laboratoria voor plantaardige vetten en oliën, meerdere keukens en proefruimtes.
Bij Aak zagen ze het wel zitten om het nieuwe paradepaardje op 28 maart officieel te laten openen door minister Micky Adriaansens (VVD, Economische Zaken en Klimaat). Dat gaat helaas niet door, maar Adriaansens had woensdag wel tijd voor een kort bezoek. Proeven van de nieuwe producten die hier ontwikkeld gaan worden was nog niet aan de orde omdat de meeste machines nog in het plastic staan en het onderzoeksproces na 28 maart op gang komt.
Klanten als Beyond Meat, Oatly en Danone kunnen straks wél een kijkje nemen in de keuken van Aak. ,,We onderzoeken bijvoorbeeld welke vetten het beste resultaat geven in vleesvervangers. Het draait dan niet alleen om smaak maar ook om textuur’’, zegt supply chain directeur Bas van Winden.
Verhoorkamer
In het innovatiecentrum is een aparte ruimte gemaakt waarin proefpersonen op verschillende manieren gevolgd kunnen worden als zij nieuwe producten testen. Net als in een verhoorkamer heeft ook deze ruimte een spiegelwand waar de observatiekamer achter zit. Verder zijn er camera’s en microfoons. Alles om te monitoren hoe de testpersonen reageren op producten die uit het laboratorium op de begane grond komen. Vinden ze het lekker, is de structuur goed, wat kan er beter of wat is al goed? Allemaal vragen die op deze manier beantwoord kunnen worden.
Tijdens het bezoek van de minister ging het niet alleen over de technieken in het innovatiecentrum, ook ontbossing en nieuwe wetgeving hierover kwam ter sprake. Relevant voor Aak omdat zij onder meer palmolie gebruiken uit Indonesië. De invoer van producten die bijdragen aan ontbossing wordt waarschijnlijk verboden in de Europese Unie. Het Europees Parlement en de lidstaten hebben daarover een voorlopig akkoord bereikt. Het gaat producten als hout, cacao, koffie, soja, palmolie, rundvlees en rubber. Producten worden als verboden aangemerkt als ze afkomstig zijn van grond die na december 2020 ontbost is.
Duurzaamheidsdirecteur Caroline Westerik vertelt dat Aak er al zoveel mogelijk aan doet om ontbossing tegen te gaan. ,,De palmolie die in Zaandijk wordt gebruikt is 100% duurzaam gecertificiteerd en daarmee ontbossingsvrij. Via satellietbeelden houden we bijvoorbeeld in de gaten wat er gebeurt rondom oliemolens van bedrijven waar wij handel mee drijven. Zien we dat er een weg wordt aangelegd, dan is de kans op ontbossing groter. Dan nemen we meteen contact op om te horen wat er aan de hand is.’’
De nieuwe wetgeving gaat haar echter te ver. Als die erdoor komt, vreest Aak voor het lot van boeren in onder meer Indonesië. Met de nieuwe wet moeten bedrijven namelijk precieze geografische informatie aanleveren en zorgen voor complete traceerbaarheid. Boeren moeten laten zien dat ze eigenaar van hun grond zijn. Dit is een probleem, want veel kleinschalige boeren hebben geen eigendomspapieren of kunnen daar lastig aan komen. ,,Dit zorgt ervoor dat kleine boerenbedrijven buitenspel worden gezet.’’
Minister Adriaansens noemde de nieuwe wet ook ’niet ideaal’. ,,Ik kan niets toezeggen, maar het lijkt me goed om een tegenvoorstel te doen samen met een aantal andere partijen’’, zegde ze alsnog toe aan de vertegenwoordigers van Aak.