Inbreng zoekrichtingen Voorjaarsnota 2020
28 maart 2019
Dank aan het college voor het meenemen van de raad, vroegtijdig in het proces van de kadernota. De
VVD staat een deugdelijk financieel beleid voor. Ik heb het al vaker gezegd: de VVD wil dat het huishoudboekje op orde hebben en houden! We staan voor een grote opgave. Door de flinke tekorten op de jeugdzorg hebben we een begrotingstekort van 8 – 10 miljoen. Vandaag ligt de vraag voor aan de raad of we kunnen instemmen met de voorgestelde zoekrichtingen en of we aanvullende zoekrichtingen willen meegeven.
Allereerst willen we het college met klem vragen om meer regie te voeren en echt grip te krijgen op de cijfers. De jaarrekening werd eerst in de min gepresenteerd, nu blijkt er toch een positief resultaat te zijn en nog steeds zijn de cijfers over de jeugdzorg niet scherp. Deugdelijk financieel beleid kan je alleen voeren als je grip hebt en regie voert! Dus wethouders, pak regie.
Uitgangspunten:
De VVD is het eens met de 4. uitgangspunten zoals deze verwoord staan in de RIB van 4 maart,
namelijk:
1. Maatregelen mogen de fysieke ontwikkeling van de stad niet op slot zetten. Dat betekent bijvoorbeeld dat de gebiedsontwikkeling en woningbouwproductie, maar ook het funderingsherstel van de bestaande woningvoorraad niet stopgezet zal worden. Daar merken we bij op: Goed dat we willen blijven investeren in het mooier maken van de stad. Dat zien wij wel als een compleet verhaal. Bij een goede welvarende stad horen investeringen in woningen, bereikbaarheid en veiligheid en openbare ruimte.
2. We blijven ons inzetten voor kwetsbare inwoners van onze stad, kritisch kijken wat men echt nodig heeft en wat mensen zelf kunnen organiseren.
3. Geen inzet op niet onderbouwde kaasschaafmethode.
4. Geen woonlasten verzwaring voor onze inwoners. Daar merken we bij op: Wat de VVD betreft is dat ‘lasten’, dat zijn niet alleen woonlasten. Het kan en mag niet zo zijn dat als jeugdzorg uit de klauwen loopt dat we dan de ozb, parkeertarief gaan verhogen etc.
Jeugdzorg:
Wat we verder belangrijk vinden is dat we het college houden aan de financiële afspraak (van het coalitieakkoord) dat bij overschrijdingen we de compensatie in de eigen portefeuille oplossen. Dat betekent dat wat we de wethouder jeugdzorg eraan houden om strakke regie te voeren op de jeugdzorg te korten en dat we van haar verwachten dat de tekorten zo snel mogelijk worden teruggedrongen (zoveel mogelijk) binnen de eigen portefeuille. Wij hebben eerder moties met ideeën ingebracht en zullen hier scherp op blijven. Wat ons betreft gaan ‘de dijken’ dicht. Wat we jammer vinden is dat we het echte politieke debat over de jeugdzorg niet voeren. We staan nu 4 jaar naar de decentralisatie. Zaanstad liep voorop in pionieren. Wij willen graag in een goed inhoudelijk politiek debat op een later moment erover doorpraten hoe we de jeugdzorg in Zaanstad in de toekomst gaan transformeren. Het echte gesprek over jeugdzorg moet dan ook ons inziens gevoerd worden.
Lobbyen bij het Rijk en VNG is ook heel belangrijk. We willen hier wel bij opmerken deze bezuinigingsronde hierop vooruitloopt. Mocht er geld vanuit het Rijk komen, gaat dit daarom niet automatisch naar de jeugdzorg. Daarnaast hebben we de jeugdzorg budgetten al een keer verhoogd met een taakstelling van 5 miljoen. Ook bij onderwijs huisvesting lopen we tegen tekorten aan. De duurzaamheidsopgave vanuit het Rijk drukt ook hier op de begroting. Gaan we deze problemen van het Rijk oplossen? Of gaan we terug naar de basis en voeren we zelf regie. Wat je binnenkrijgt kan je 1 keer uitgeven.
Zoekrichtingen:
Bezuinigen doet pijn, bij iedereen. De VVD wil daarom dat het college alle zoekrichtingen onderzoekt en geven we vooraf niet mee van welke zoekrichtingen we af moeten blijven. We gaan ervan uit dat alle partijen deze verantwoordelijkheid nemen.
De zoekrichtingen zijn op hoofdlijnen, dus wachten daar ook de uitwerking nader af. Hierbij willen wij ook opmerken dat bij de uitwerking van de zoekrichtingen de punten van het initiatiefvoorstel van DZ wordt meegenomen dat zoveel mogelijk wordt aangegeven als iets een wettelijke of bovenwettelijke taak betreft (conform de wethoudersbrief van 21 maart).
Dat gezegd hebbende noem ik nu de aanvullende zoekrichtingen:
• Er staat 10 miljoen gereserveerd voor verduurzaming van het eigen vastgoed, onderwijshuisvesting en het eigen wagenpark. Het wordt nog een hele kluif om dit geld überhaupt binnen de afgesproken termijn uit te geven, want vakmensen zijn erg schaars (aannemers capaciteit) op dit moment. Schuiven in de tijd heeft als voordeel dat er waarschijnlijk meer aanbod is van duurzame innovatieve producten.
De VVD is van mening dat we beter 3 scholen met 90% duurzaamheid kunnen realiseren, dan 2 scholen van 100% voor hetzelfde geld. En zoals hierboven al gezegd. We kunnen niet alles op duurzaamheid als het Rijk niet ook bijbetaald. Het Rijk betaalt al jaren te weinig aan onderwijshuisvesting maar verhoogd wel duurzaamheidseisen. Het kan niet ‘en-en-en’ zijn.
Daarnaast ons wagenpark is al heel duurzaam. Het kan altijd beter, maar hoeft misschien niet nu. Wij kunnen lokaal niet alles opvangen en maar blijven oplossen.
• We kunnen scherper zijn in het aanpakken van woon en uitkeringsfraude. Daar extra op inzetten, kan geld opleveren.
• Mensen uit de bijstand oproepen blijkt effect te hebben, dit mes snijdt aan twee kanten, namelijk mensen worden begeleid naar een baan en de gemeente en dus de inwoners van Zaanstad betalen minder voor de bijstand.
• Wij vragen het college scherp te kijken naar de grootste 4 subsidieontvangers binnen de Cultuursector. Het Zaantheater met 2,8 miljoen, het Zaans museum met 1,3 miljoen, de bieb met 1,3 miljoen en de fluxus met 1,8 (en 125.000 voor huisvesting en 90.000 voor een poppodium). Wij vragen het college zich maximaal in te spannen om deze bedragen terug te dringen en de ondernemersgeest los te maken en te zorgen dat deze subsidieontvangers minder afhankelijk worden van overheidsgeld. Als je deze bedragen afzet namelijk tegen kleine instellingen die bijna niets krijgen, is dit moeilijk te verdedigen. Het gaat om veel geld en we vragen ons af of dat houdbaar is.
• ‘Externe inhuur is duur’, zoals al in het coalitieakkoord staat: probeer dat verder terug te dringen. Nog meer mensen aan het werk, kosten naar beneden brengen van inhuurkrachten en mensen aan het werk helpen.
• Binnen de jeugdzorg: Domes is nog niet opgestart en daarmee wat ons betreft een zoekrichting. (geldt dat ook voor opvang zwerfjongeren?)
• Het armoede beleid heeft 30% minder aanvragen. Dat kan wat ons betreft dan ook weggelaten worden in de budgetten. Economie gaat steeds beter en zien daar veel meer mensen van profiteren. De VVD wil dat projecten veel beter begroot gaan worden, geen financiële onderuitputting. Als aangetoond is dat er toch meer geld nodig is hebben we een goed gesprek met elkaar. Daarnaast de vraag of het college kan aangeven(kan op een ander moment) hoe effectief het armoedebeleid is geweest de afgelopen 10 jaar. Werkt het?
• De handhaving op de air BNB en de inkomsten die dat genereert dmv belastingen is een zoekrichting.
• De GGD/ de gemeenschappelijke regeling vraagt om meer geld, daar zal ook kritisch naar
gekeken moeten worden of de inkomsten niet op een andere manier opgevangen kunnen worden.
• Erfpacht, stimuleren om af te kopen.
• Woningen boven scholen mogelijk maken.
• Wat ook geld oplevert is dat we sneller moeten gaan bouwen. Praten, schetsen, praten en schetsen… Dit proces kan een stuk sneller en efficiënter. Dat bespaart dan een hoop geld en er staan eerder woningen.
Namens de VVD Zaanstad,
Fractievoorzitter Marianne de Boer